Hoe zit dat eigenlijk met straatfotografie en wetgeving? Er is me al vaak gevraagd hoe ik te werk ga wat mijn straatfotografie betreft. De meest voorkomende vraag is of ik de mensen die ik fotografeer vooraf om toestemming vraag. Het antwoord is dat dit erg afhangt van de situatie. Als ik plotseling een leuk fotomoment zie, dan heeft het weinig zin om eerst contact met mijn onderwerp te zoeken om toestemming te vragen. Want het leuke of interessante moment is dan immers al voorbij. Bovendien wil ik mensen fotograferen zoals ze zijn en niet zoals ze zich gedragen in de wetenschap dat er een camera op hen is gericht. Het is dus eerder een kwestie van richten, schieten en weer door. Vaak hebben de mensen die ik op de foto heb gezet, dat inderdaad niet in de gaten. Veel mensen denken dat je als fotograaf hiermee in overtreding bent. Want, zo zeggen ze, je hebt toch portretrecht? Maar wat zegt de Wet daar over?
Straatfotografie, mag dat zomaar?
Straatfotografie is een fotografiegenre waarbij mensen op publieke plaatsen zoals straten, parken en metrostations gefotografeerd worden zonder dat ze zich daar bewust van zijn (Wikipedia). De vraag die er dan meestal meteen achteraan komt is: “Mag dat dan zomaar?” Het antwoord is kort maar krachtig: Ja. Je mag in de openbare ruimte, zeg maar op straat fotograferen wat en wie je maar wilt. Niemand kan je dat beletten, ook niet degene die je op de foto zet. Niemand kan je dwingen om je foto’s van je camera te verwijderen. Het is natuurlijk de vraag of het fatsoenlijk is om geen gehoor te geven aan een dergelijk verzoek, Als mij te kennen wordt gegeven dat degene er niet van gediend is dan verwijder ík wel de foto, maar dat is de keus die elke fotograaf voor zichzelf moet maken.
Straatfoto met toestemming
Ik vraag soms ook wel eens aan mensen op straat of ik hen mag fotograferen. Maar dat is dan niet omdat het moet, maar omdat ik een portret van hen wil maken. Vaak geven ze toestemming en poseren ze even voor mij en mijn camera. In die gevallen zal ik niet veel discussie hebben over mijn intenties, want die heb ik in het voorafgaande gesprekje wel duidelijk kunnen maken.
Foto’s publiceren zonder toestemming
Fotograferen (en filmen) mag dus volgens de huidige wetgeving. Maar hoe zit het dan met het publiceren van een foto zonder de toestemming van degene die er op staat afgebeeld? De Auteurswet (met name het onderdeel Portretrecht) is daar duidelijk in. Je mag foto’s die je in de openbare ruimte hebt gemaakt publiceren als daarmee geen redelijk belang van de geportretteerde in gevaar komt. Dat ‘redelijk belang’ moet in elke afzonderlijke situatie worden beoordeeld, maar meestal gaat het om privacybelangen. Je mag bijvoorbeeld niet zomaar een foto publiceren van iemand waarbij naakt of erotiek een rol speelt. Of ongevraagd een foto plaatsen van iemand met duidelijk overgewicht bij een artikel over obesitas.
Dutch Photographers (voorheen de Fotografenfederatie) heeft een uitgebreide online kennisbank over fotografen en auteursrecht: http://www.dupho.nl/kennisbank-auteursrecht
Dus: Op straat Fotograferen mag. Publiceren ook, maar vraag je af of je iemands belang niet schaadt.
Straatfotografie en AVG
Klik hier om in een nieuwer blogbericht mijn visie te lezen over de AVG (Algemene Verordening Gegevensbescherming is van kracht geworden op 25 mei 2018) te lezen. Heeft die Wet consequenties voor straatfotografie en fotograferen op straat in het algemeen?
Bekijk mijn straatfotografie-portfolio:
Lezing Straatfotografie
Klik hier voor meer informatie over mijn lezing Straatfotografie.
Wil je een fotocursus, een workshop of een privéles volgen?
Bekijk hier mijn totale cursusaanbod!
Wat vind jij? Wordt met deze foto iemands belang geschaad? Druist het in tegen de ‘straatfotografie wetgeving’? Kun je situaties bedenken waarbij iemands belang wordt geschaad?
4 gedachten over “Is straatfotografie toegestaan?”
Op bovenstaande foto’s heb ik niets aan te merken. Zeer smaakvol.
Mij is echter iets overkomen waar ik niet echt vrolijk van werd. Je zal maar een dagje lekker naar het strand gaan, ontspannen en een of ander zit voor haar eigen plezier sneaky met een gsm plaatjes te schieten van mensen met net een paar vetrolletjes meer, of die net moeders mooiste niet zijn, dan zet je ze, jawel als bedrijf nogal gewoon op je zakelijke FB pagina VibesPS. Foto’s worden ook niet verwijderd, erger nog er word nog een beetje besmuikt over gelachen ook door de zogenaamde vriendjes.
Mensen hebben niet door hoe enorm je een ander kan kwetsen en op zijn ziel trappen. Ach ja maar niet meer naar het strand gaan dan zal het advies wel luiden.
Beste Mar,
Het is natuurlijk heel erg als zoiets je overkomt. Zoals ik hierboven al schrijf: je mag op openbare plaatsen fotograferen wat en wie je maar wilt. Het publiceren van foto’s is een heel ander verhaal. De Wet zegt daarover dat je iemands belang niet mag schaden, maar dat is natuurlijk een breed begrip. In het uiterste geval zal het aan een rechter zijn of iets mag of niet (toetsing achteraf).
Bij het publiceren van mijn straatfoto’s hanteer ik het uitgangspunt dat ik iemand niet ‘te kakken’ wil zetten. Ik probeer te fotograferen met respect voor mijn onderwerp. Ik realiseer me dat dat subjectief is. Ik kan wel vinden dat ik iemand niet schaad, maar daar kan een ander heel anders over denken.
Ik ben blij met jouw kwalificatie “zeer smaakvol”. Dat zegt mij dat ik (wat jou betreft) op de goede weg zit.
Those pictures of yours are really amazing. Congratulations!
Muy buen encuadre, en una edición magnífica en Blanco y negro. me gusta mucho esta fotografia.