Ik heb een aantal objectieven waar ik al decennia mee heb gewerkt. Twee daarvan zijn de 50mm f/1.4 en de 85mm f/1.8. Dat zijn lenzen met een vast brandpunt; je kunt hiermee niet zoomen. Mensen vragen me wel eens waarom ik soms met een tas vol vaste lenzen rondsjouw. Of een zoomlens dan niet veel handiger is? Een van de redenen is dat je met deze objectieven een hele mooie wazige achtergrond kunt creëren. Een andere reden is dat lenzen met een vast brandpunt kwalitatief vaak veel beter zijn.
Zoom ten opzichte van vast brandpunt
Als je voor zekerheid gaat, dan is een zoomlens natuurlijk erg handig. Met zo’n lens kun je snel inspelen op elke situatie. Tegenwoordig koop je voor niet al te veel geld een veelzijdigheidszoom met een bereik van bijvoorbeeld 18-200mm. ‘Niet al te veel geld’ is overigens subjectief, maar ik vergelijk het dan maar even met de aanschaf van een hele serie vaste lenzen in dat bereik en met de veel duurdere professionele zoomlenzen van bijvoorbeeld Canon, Sony of Nikon. Volgens verschillende tests en reviews zijn dergelijke zoomlenzen tegenwoordig van een behoorlijk niveau. Maar de fabrikanten krijgen het nog niet voor elkaar om ze te bouwen zonder afwijkingen binnen het hele zoombereik. Ik vind bijvoorbeeld de afwijkingen en vertekeningen in de uiterste zoomstanden vaak nog te storend. En bovendien is het grootste diafragma van deze zoomobjectieven me vaak te klein, waardoor fotograferen bij weinig licht al gauw een probleem wordt. Daarom is een objectief met een vast brandpunt vaak te verkiezen boven een zoomlens.
Diafragma
Het diafragma is de opening in je objectief. Hoe groter die opening, hoe meer licht er binnen komt. Je kunt met een grote opening dus fotograferen met minder licht. Bovendien heb je met een groter diafragma een waziger achtergrond. Hoe groter de opening, hoe kleiner het f-getal dat daarbij hoort. Bijvoorbeeld: f/1.8 is een veel grotere opening dan f/5.6.
50mm ideale portretlens?
50mm op cropcamera
Een cropcamera is een camera met een kleinere sensor. Doelgroep: de fotoliefhebber of -amateur.
Vaak lees je dat een 50mm-lens de ideale portretlens is voor een cropcamera met bijvoorbeeld een APS-C-sensor. En in zekere zin ben ik het daar mee eens. Het hangt er wel van af wat je precies onder een portret verstaat. Wil je een soort pasfoto-portret maken of een portret waarbij je ook nog iets van de omgeving te zien krijgt? Een 50mm gaat zich op een crop-camera gedragen als een lens met een brandpuntafstand van ongeveer 85mm op een full frame-camera. En dat is mooi voor beeldvullende gezichten. Als je iets van de omgeving wilt laten zien, dan moet je met een 50 mm op een dergelijke camera meer afstand nemen van je onderwerp.
50mm op full frame-camera
Een full-frame-camera is een camera met een grotere sensor. Doelgroep: de veeleisende amateur en professional.
Op een full-frame-camera heb je met 50mm een grotere beeldhoek dan op een crop-camera. Je krijgt op een full-frame dus meer omgeving in beeld. Wil je een gezicht beeldvullend op een full-frame fotograferen, dan komt een 85mm vaak beter van pas. Want als je met een 50mm op full-frame een close-up van het gezicht wilt maken, dan moet je veel dichter bij je onderwerp komen, met een flinke vertekening als resultaat.
Crop-camera vs full frame-camera
De foto’s die je hieronder ziet heb ik allemaal gemaakt vanaf een afstand van ongeveer een meter. De bovenste twee waren allebei met mijn 50mm objectief, links met mijn full frame-camera en rechts met de crop-camera. De onderste foto’s zijn met de 85 mm lens genomen. Respectievelijk met full frame en crop.
Je ziet dat een objectief een andere beeldhoek heeft, afhankelijk van de camerabody die je hebt.
Voordelen en nadelen van een vast brandpunt
Voordelen
- Met een vast brandpunt kun je niet zoomen. Dat dwingt je om creatief te zijn bij het zoeken naar oplossingen. Je moet veel mobieler zijn. ‘Zoomen met je voeten’ noemen ze dat. Naar voren en naar achteren bewegen om de juiste beelduitsnede te krijgen.
- Door het grote diafragma van een objectief met een vast brandpunt kun je in donkerder omstandigheden nog prima fotograferen.
- Door het grote diafragma kun je een hele mooie wazige achtergrond (bokeh) creëren. Met andere woorden, je hebt de beschikking over een kleine scherptediepte.
Nadelen
Er zitten heus ook nadelen aan fixed focal length (of prime) objectieven zoals de Canon 50mm f/1.4 en 85mm f/1.8. Zoals gezegd, je bent niet zo flexibel als met een zoomlens. Als je op meerdere situaties voorbereid wilt zijn, dan moet je dus meerdere objectieven meenemen in je fototas. Verder loop je door het vaker verwisselen van je objectieven, een wat groter risico op stof op je sensor.
Maar goed, dit is allemaal erg persoonlijk. Misschien heb jij een heel andere mening. Ik schrijf hier dan ook geen professionele review. Bovendien heb ik behalve deze twee lenzen vaak wat anders in mijn fototas. Maar daarover in een ander blogbericht meer. 😉 Hieronder zie je een paar foto’s als voorbeeld.
Review Canon 50mm f/1.4 USM en Canon 85mm f/1.8 USM
Vaste brandpuntobjectieven hebben veel minder last van vertekeningen. Dat is ook mijn ervaring met deze primes. En het beetje vertekening dát ze hebben, komt voornamelijk voor aan de randen van het beeld. Maar als je gebruik maakt van een camera met een kleinere sensor dan full-frame (crop-factor ), dan ben je die randen kwijt (behalve wanneer je écht dichtbij je onderwerp komt zoals ik al eerder beschreven heb). Ik vind deze vaste lenzen scherp en helder en een andere mooie eigenschap van deze objectieven vind ik de lichtsterkte. Met f/1.4 en f/1.8 kun je bij weinig licht, zonder te hoeven flitsen, goede foto’s maken. Dit soort diafragmawaarden resulteert in een kleine scherptediepte waardoor je je onderwerp mooi los kunt maken van de omgeving. Bovendien vind ik de bokeh (de kwaliteit van de onscherpte) erg mooi.
Mijn tip: Als je een objectief hebt gekocht vanwege het grote diafragma dan moet je dat ook gebruiken. Ik zie veel foto’s voorbij komen die gemaakt zijn met een lichtsterk objectief die tóch genomen zijn met bijvoorbeeld f/8. Ik snap natuurlijk wel waarom. Het is namelijk veel veiliger om met een kleiner diafragma te fotograferen, want de kans dat je je onderwerp scherp hebt is dan veel groter. Maar daarmee doe je afbreuk aan de kwaliteiten van een lichtsterk objectief, vind ik. Door de krappe scherptediepte van een dergelijke lens komt het scherpstellen wel heel precies.
Video met 50mm en 85mm
Deze twee objectieven worden ook heel veel gebruikt door videografen. Door de grote lichtsterkte en de mooie onscherpte zijn ze ideaal voor het maken van moderne video’s.
Voor bijna elk merk is er een 50mm objectief
Bijna elk cameramerk heeft een of meerdere 50mm en 85mm objectieven in zijn assortiment. En ik kom ze bijna allemaal regelmatig tegen in mijn cursussen. De grootste verschillen zitten in de grootte van het diafragma en daarmee in de prijs. Hieronder zet ik de meest voorkomende voor je op een rij. Klik op het type en je wordt er heen gebracht.
Welk 50 mm of 85 mm objectief wil je aanschaffen?
Ik heb voor de Canon 50mm f/1.8 en de Nikon 50mm f/1.8 speciale blogberichten geschreven.
Let op!
Controleer altijd of het product dat je aanschaft past bij de apparatuur die je al hebt. Ik heb de berichten op mijn blog met zorg samengesteld. Maar het kan bijvoorbeeld voorkomen dat specificaties op de website van de aanbieder in de loop van de tijd worden aangepast.
50mm
De 50mm f/1.8
De goedkoopste van het stel. Deze wordt ook wel de plastic fantastic genoemd vanwege zijn plastic behuizing en zijn lage prijs. Met een diafragma van f/1.8 kun je met dit objectief voor weinig geld portretten maken met een mooie onscherpe achtergrond. Veel amateurfotografen hebben deze lens standaard in hun fototas zitten. En terecht!
De 50mm f/1.4
Voor de wat veeleisender fotograaf is er de f/1.4- variant. Deze lens is wat steviger gebouwd en heeft een nog groter diafragma. Veel licht en een mooie bokeh dus. Ik heb zelf jarenlang met een dergelijk objectief gefotografeerd. En hoewel ik ook goede zoomlenzen heb, grijp ik nog graag naar dit exemplaar.
De 50mm f/1.2
De crème de la crème van de 50 millimeters. Topkwaliteit voor de de fotograaf die met het beste wil werken. Daar hangt natuurlijk een prijskaartje aan, maar voor dat geld krijg je heel veel glas en héél veel mooie onscherpte in je voor- en achtergrond. Ik ken fotografen die na aanschaf van deze lens (bijna) nooit meer met iets anders hebben gefotografeerd.
85mm
De 85mm f/1.8
Deze f/1.8 is een ideaal objectief voor veel fotografie-thema’s, waaronder portretten. Het maximale diafragma van dit objectief is f/1.8. Daardoor kun je ook bij weinig licht nog uitstekend foto’s maken. Bovendien is het door de krappe scherptediepte geweldig om portretten te maken met een mooie onscherpe achtergrond.
De 85mm f/1.4
Een objectief met een geweldige lichtkwaliteit. Uit ervaring kan ik je zeggen dat je hiermee de prachtigste beelden maakt door het geweldige bokeh. Het is een wat groter objectief dat door zijn afmeting mooi gebalanceerd in de hand ligt. Zeker in combinatie met de veelal wat grotere full frame-camera’s.
De 85mm f/1.2
Dé keuze voor professionele fotografen die perfecte portretten en opnamen in een omgeving met weinig licht willen maken. Lenzen van topkwaliteit dus.
Is het het waard?
Op de vraag of de aanschaf van een 50mm of 85mm objectief het waard is om aan te schaffen kan ik volmondig ‘ja’ zeggen. Als je eenmaal de smaak te pakken hebt van het werken met een groot diafragma, dan wil je waarschijnlijk niets anders meer!
Mijn nieuwste 50mm en 85mm objectieven
Ik heb de 50mm en 85mm lenzen die ik hierboven beschrijf nog steeds in mijn bezit. Ik leen ze vaak uit tijdens mijn fotocursussen en workshops. Ik heb voor mijn werk een poos geleden een Sigma 50mm f/1.4 DG HSM Art en een Sigma 85mm f/1.4 DG HSM Art aangeschaft. Absolute toppers!
Waar te koop?
Ik heb zelf hele goede ervaringen met onderstaande webshop. Ze zijn goedkoop, snel en kundig:
Reacties
Heb jij ervaring met een van deze of andere lenzen? Of heb je vragen? Laat het weten in een reactie onderaan deze pagina!
Meer weten?
Cursussen, workshops en privélessen:
Bekijk mijn complete cursusaanbod.
2 gedachten over “Wat is het beste 50mm of 85mm objectief?”
hi G-J, ik ben een hobbyist en heb mooie portretten gemaakt met de 50mm. Ik heb vorig jaar de 85 mm 1.8 gekocht omdat ik meer van de omgeving wil vastleggen maar het lukt me niet om scherpe foto’s te maken, de foto’s zijn allemaal wazig.Ik snap niet wat ik fout doe, met de 50 mm lens heb ik dat probleem nooit gehad.
Dag Melissa,
Hartelijk dank voor je rectie op mijn blog.
Je zegt dat je de 85mm-lens hebt gekocht omdat je meer van de omgeving wilt vastleggen. Met een 85mm heb je een smallere beeldhoek dan met een 50mm objectief. Dus je legt met 85mm minder van de omgeving vast. Als je meer omgeving wilt, dan kun je beter omkijken naar een groothoeklens. Bijvoorbeeld 35mm of 24mm.
Het is van een afstand lastig te zeggen wat er fout gaat. Het zou kunnen dat je te dichtbij je onderwerp komt. Dan wil een lens niet scherpstellen. Wat meer afstand nemen is dan de oplossing. Maar er kan ook iets anders aan de hand zijn. Wellicht kun je nog even reageren en zeggen elke camera (merk en type) en lenzen je hebt.