In Studio Gert Jan Hermus wordt uitsluitend gewerkt met gekalibreerde beeldschermen. Voor mijn fotobewerkingen gebruik ik Eizo beeldschermen. Deze beeldschermen staan bekend om hun goede prestaties en het is inderdaad een genot om met dit scherm te werken. Maar hoe goed een monitor ook is, het verdient aanbeveling om het eens in de zoveel tijd te kalibreren. Of, met een ander woord, te ijken. Beeldschermkalibratie is onmisbaar voor een betrouwbare kleurweergave en zwarting.
Beeldschermkalibratie, hoe doe je dat?
Je beeldscherm kalibreren doe je met een apparaatje. Dat noem je hardwarematige kalibratie. Er zijn beeldschermfabrikanten (ook die ene van dat fruit) die beweren dat hun beeldschermen een softwarematige kalibratie doen. Maar die moeten me maar eens uitleggen hoe ze dat doen…Verderop in dit artikel leg ik uit hoe je die kalibratie aanpakt.
Rood is rood en groen is groen
Ik vind kalibratie vooral belangrijk voor een consistente workflow. Want ik wil dat de kleuren die ik op mijn scherm zie overeenkomen met de standaard. Bijvoorbeeld: als ik een foto van een brandweerwagen bewerk, dan wil ik er zeker van zijn dat dat rood ook werkelijk rood is en dat het niet op het scherm van iemand anders oranje wordt weergegeven. Ander voorbeeld: hoe weet je zeker dat de huid van iemand die je geportretteerd hebt er op een afdruk ook goed uitziet en niet zo roze als een biggetje voor de dag komt? Dat moet je dus toetsen. En indien nodig corrigeren. Dan weet je in ieder geval zeker dat het niet aan jouw apparaat heeft gelegen als een foto verkeerd wordt getoond bij iemand anders. En dan weet je zeker dat je kleuren- of zwart-witfoto goed wordt afgedrukt.

Beeldscherm kalibreren voor zwart-wit
Trouwens, kalibratie is niet alleen nodig voor het ijken van de kleuren. Ook voor de bewerking van zwart-witfoto’s is kalibratie onmisbaar. Toen ik mijn scherm voor de eerste keer gekalibreerd had, kwam ik tot de ontdekking dat ik een veel mooiere zwarting en een groter toonbereik kon produceren in mijn foto’s. Dat komt omdat vanaf dat moment het witpunt en het zwartpunt exact waren afgesteld. Mijn zwart-witwerk werd er beter van.
Twee beeldschermen
Als je net als ik met twee schermen tegelijkertijd werkt, dan wil je de kleuren, de kleurbalans en het contrast van die twee schermen op elkaar afstemmen. Dat komt het werkplezier ten goede. Ook daarvoor is kalibratie nodig.
Hoe gaat het in zijn werk?
Voor de kalibratie van mijn beeldschermen gebruik ik de Datacolor Spyder Pro 5. Die koppel ik via een usb-kabel aan mijn computer. Vervolgens hang ik het apparaat voor mijn beeldscherm (zie afbeelding hierboven). De bijbehorende software doorloopt automatisch een aantal stappen. Het stuurt een spectrum van kleuren en wit en zwart naar het beeldscherm. Het apparaatje meet of die kleuren overeenkomen met wat het ‘ziet’ op het beeldscherm. Indien nodig past de software de kleur aan.
Vervolgens wordt voor elk scherm een profiel aangemaakt. Dat profiel wordt opgeslagen op je computer en elke keer als je je computer opstart wordt het automatisch weer geladen. Dit is een hele betrouwbare manier om je beeldscherm te kalibreren. Zo werk je dus steeds met de voor jouw scherm(en) beste instellingen. Het is belangrijk dat je de kalibratie om de paar maanden uitvoert.
De Spyder Pro 5 wordt niet meer verkocht, maar er zijn opvolgers voor dit type:
(Update 2025)
Opvolger van de Datacolor Spyder Pro 5:
De Spyder Pro
Met deze Spyder kun je op een eenvoudige manier je beeldscherm kalibreren.

Datacolor Spyder X Capture Pro
Met deze Spyder X set heb je kalibratie voor je beeldscherm en voor je camera in één.

Calibrite Display Plus HL
Beeldschermkalibratie voor professioneel gebruik:

Let op!
Controleer altijd of het product dat je aanschaft past bij de apparatuur die je al hebt. Ik heb de berichten op mijn blog met zorg samengesteld. Maar het kan bijvoorbeeld voorkomen dat specificaties op de website van de aanbieder in de loop van de tijd worden aangepast.
Meer weten?
Bekijk mijn andere blogartikelen
Wil je een fotocursus, een workshop of een privéles volgen?
Bekijk hier mijn totale cursusaanbod!